Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.

Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko  nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.

O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni  w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.

Pozyskane drewno pochodzi z:

  • cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
  • cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
  • cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.

W Nadleśnictwie Szprotawa w ostatnich latach pozyskuje się średnio 72 tys. m3 drewna rocznie, z czego ok. 40% przez użytki rębne. Reszta drewna pochodzi z zabiegów hodowlanych, które warunkują prawidłowy wzrost i dalszy rozwój drzewostanów. Najczęściej stosowaną metodą pozyskania drewna jest metoda sortymentowa oraz kłodowanie drewna,co jest uwarunkowane obecnym popytem na taki właśnie surowiec.

Ilość pozyskanego drewna uzależniona jest od cięć rębnych, pielęgnacyjnych i przygodnych.

W ponad 70%, pozyskane drewno pochodzi z drzew iglastych, takich jak sosna, reszta - liściastych, takich jak  dąb czy brzoza.

W Nadleśnictwie Szprotawa pracują najnowocześniejsze maszyny do pozyskania i zrywki drewna – harvestery, forwardery i skidery. Są one własnością firm - zakładów usług leśnych, wykonujących prace leśne. W szprotawskich lasach nie brakuje jednak miejsc, gdzie wciąż bardziej ekonomiczne i wydajne są tradycje ręczne metody pracy – pilarką i ciągnikiem, a w szczególnie trudnych warunkach, stosuje się zrywkę konną. 

Bogactwem Nadleśnictwa są również licznie występujące grzyby. Fot. Tomasz Nowak/Fotolia

Poza realizowanym w ramach głównego użytkowania lasu pozyskaniem surowca drzewnego, prowadzone jest również tzw. użytkowanie uboczne, przeznaczone na potrzeby lokalnych mieszkańców. Głównie zalicza się tutaj choinki i stroisz świerkowy.

Incydentalnie, po uzyskaniu stosownych zezwoleń pozyskiwany jest surowiec zielarski, taki jak np. kora kruszyny.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Budowa urządzeń retencyjnych małej retencji wodnej w zlewni rzeki Rudy

Budowa urządzeń retencyjnych małej retencji wodnej w zlewni rzeki Rudy

Nadleśnictwo Szprotawa, podobnie jak liczne Nadleśnictwa w całej Polsce, uczestniczy w projekcie pn.: „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych”.


Fot. Mariusz Swędrak - Fotografia Przyrodnicza

Głównym celem Projektu jest przystosowanie ekosystemów leśnych do zmieniających się warunków klimatycznych i zwiększenie ich odporności na negatywne skutki zjawisk naturalnych takich jak: susze, podtopienia czy pożary. Powyższy cel zostanie osiągnięty przede wszystkim przez znaczne zwiększenie retencji wodnej. Zadania realizowane  w ramach Projektu poza efektami przyrodniczymi przyczyniają się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej terenów leśnych.

Na obszarze Nadleśnictwa Szprotawa w ramach Projektu realizowane jest zadanie pn.: „Budowa urządzeń  retencyjnych małej retencji wodnej w zlewni rzeki Rudy”. Po przebrnięciu przez część administracyjną postępowania, w grudniu 2019 roku zostały podpisane umowy z Wykonawcami robót budowlanych. Ze względu na obostrzenia określone w Decyzji Środowiskowej czas na wykonanie prac w terenie był mocno ograniczony, jednak udało się pomyślnie zakończyć dwa, z trzech zaplanowanych etapów inwestycji.
W wyniku już przeprowadzonych prac powstały, lub zostały odtworzone:
- 27 przepustów

- 29 przepustów z piętrzeniem

- 10 zastawek

- 28 km rowów melioracyjnych

- 2 mnichy stawowe

- 853 m umocnienia i uszczelnienia grobli.


Fot.
Mariusz Swędrak - Fotografia Przyrodnicza

Pomimo, że znaczna część prac dotyczyła rowów melioracyjnych i usytuowanych na nich obiektów budowlanych (przepusty, zastawki, progi) to najbardziej widoczny efekt inwestycji stanowią Stawy Bobrowickie. Po raz pierwszy od wielu lat na wszystkich 6 stawach pojawiło się lustro wody. Szacowana łączna objętość zalewu Stawów Bobrowickich wynosi 278 700 m3, przy powierzchni 30,3 ha. Istotny wpływ na pozytywny zasięg oddziaływania całego przedsięwzięcia ma również retencja gruntowa i korytowa. Łączną objętość wody możliwej do retencjonowania powierzchniowo w obszarze objętym przedsięwzięciem oszacowano na ok. 324 tyś m3.  Wraz z powrotem wody  można zaobserwować wzmożoną aktywność ptactwa wodnego oraz zostały odtworzone cenne ekosystemy.


Fot. Paweł Pawelec – archiwum prywatne.

Koszt pierwszych dwóch etapów wyniósł 3 161 959 zł, z czego 2 418 898 zł stanowiło dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. W 2021r. planowane jest wykonanie robót dla ostatniego zadania o wartości około 2 mln złotych.

 

Tekst i opracowanie: Robert Łosiński