Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.

Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko  nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.

O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni  w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.

Pozyskane drewno pochodzi z:

  • cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
  • cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
  • cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.

W Nadleśnictwie Szprotawa w ostatnich latach pozyskuje się średnio 72 tys. m3 drewna rocznie, z czego ok. 40% przez użytki rębne. Reszta drewna pochodzi z zabiegów hodowlanych, które warunkują prawidłowy wzrost i dalszy rozwój drzewostanów. Najczęściej stosowaną metodą pozyskania drewna jest metoda sortymentowa oraz kłodowanie drewna,co jest uwarunkowane obecnym popytem na taki właśnie surowiec.

Ilość pozyskanego drewna uzależniona jest od cięć rębnych, pielęgnacyjnych i przygodnych.

W ponad 70%, pozyskane drewno pochodzi z drzew iglastych, takich jak sosna, reszta - liściastych, takich jak  dąb czy brzoza.

W Nadleśnictwie Szprotawa pracują najnowocześniejsze maszyny do pozyskania i zrywki drewna – harvestery, forwardery i skidery. Są one własnością firm - zakładów usług leśnych, wykonujących prace leśne. W szprotawskich lasach nie brakuje jednak miejsc, gdzie wciąż bardziej ekonomiczne i wydajne są tradycje ręczne metody pracy – pilarką i ciągnikiem, a w szczególnie trudnych warunkach, stosuje się zrywkę konną. 

Bogactwem Nadleśnictwa są również licznie występujące grzyby. Fot. Tomasz Nowak/Fotolia

Poza realizowanym w ramach głównego użytkowania lasu pozyskaniem surowca drzewnego, prowadzone jest również tzw. użytkowanie uboczne, przeznaczone na potrzeby lokalnych mieszkańców. Głównie zalicza się tutaj choinki i stroisz świerkowy.

Incydentalnie, po uzyskaniu stosownych zezwoleń pozyskiwany jest surowiec zielarski, taki jak np. kora kruszyny.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

„Chrobry” - Wiosna 2020

„Chrobry” - Wiosna 2020

Dąb Chrobry – jeden z najstarszych dębów w Polsce pierwszy raz od ponad 750 lat nie wypuścił liści.

Dąb Chrobry rośnie na terenie Nadleśnictwa Szprotawa w okolicy miejscowości Piotrowice. Szacuje się, że zaczął kiełkować ok. 1250 roku. Dęby słyną z tego, że potrafią przetrwać wiele. Jednak Chrobry doświadczył jeszcze więcej, oprócz tego, że przetrwał wiele wojen, uległ pożarowi. Karygodne zdarzenie, które zgotował drzewu człowiek, miało miejsce prawie 6 lat temu. Nie wiadomo, kto podłożył ogień i po co to zrobił, bo nie można znaleźć żadnej motywacji do tego czynu.


Najmłodsi bardzo często spotykają się w Piotrowicach, aby podziwiać Chrobrego (fot. Krystyna Gałczyńska)

Od tego czasu leśnicy, dzieci z przedszkoli i szkół oraz wielu dorosłych turystów kibicowało drzewu, żeby przetrwało i pokonało straty, których doznało w wyniku pożaru.


Chrobry przed pożarem w pełnej okazałości (fot. Jerzy Wilanowski, archiwum Nadleśnictwa Szprotawa)

Ogień, podłożony w spróchniałym pustym wnętrzu części odziomkowej przeniósł się bardzo szybko na całe drzewo. Chrobry płonął jak pochodnia. Pomimo szybkiej i profesjonalnej akcji gaśniczej (link), opalona została zarówno zewnętrzna strona pnia, jak i jego środkowa część.


Pożar Chrobrego - 18 listopada 2014 r. (archiwum Lasów Państwowych)

Dąb bardzo ucierpiał. Początkowo wypuszczał liście na ¼ konarów. Pozostała część została zniszczona podczas pożaru.


Kroplówka dla Chrobrego -  czerwiec 2018 r. (fot. Ewelina Fabiańczyk, RDLP w Zielonej Górze)

Nadleśnictwo Szprotawa podejmowało szereg działań, zwłaszcza w okresie suszy, w celu wzmocnienia kondycji Chrobrego. Dzięki staraniom leśników, m. in. poprzez pobranie zrzezów (ściętych pędów) i rozmnożenie wegetatywne, możliwe było wyhodowanie potomków  Chrobrego. W 2019 r. szprotawscy leśnicy, w cieniu znanego w całej Polsce pomnika przyrody, posadzili sześć potomków Dębu Chrobrego. Mamy pewność, że nasze koleje pokolenia będą utrwalać pamięć o tym wspaniałym drzewie.  


Potomkowie Chrobrego (fot. Michalina Biernat, Nadleśnictwo Szprotawa)

POLECAMY

Pomniki przyrody (link)

„Legenda Chrobrego (link)

Pożar najstarszego dębu w Polsce (link)

Spłonął Dąb Chrobry (link)

„Chrobry” powstaje z popiołów – pojawiły się pąki (link)

Chrobry nie poddaje się (link)

Chrobry źle znosi upały (link)

Dąb cały czas walczy o przetrwanie po pożarze (link)

Kroplówka dla Chrobrego – 2018 r. (link)

Dąb Chrobry – Wiosna 2019 r. (link)