Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.

Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko  nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.

O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni  w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.

Pozyskane drewno pochodzi z:

  • cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
  • cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
  • cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.

W Nadleśnictwie Szprotawa w ostatnich latach pozyskuje się średnio 72 tys. m3 drewna rocznie, z czego ok. 40% przez użytki rębne. Reszta drewna pochodzi z zabiegów hodowlanych, które warunkują prawidłowy wzrost i dalszy rozwój drzewostanów. Najczęściej stosowaną metodą pozyskania drewna jest metoda sortymentowa oraz kłodowanie drewna,co jest uwarunkowane obecnym popytem na taki właśnie surowiec.

Ilość pozyskanego drewna uzależniona jest od cięć rębnych, pielęgnacyjnych i przygodnych.

W ponad 70%, pozyskane drewno pochodzi z drzew iglastych, takich jak sosna, reszta - liściastych, takich jak  dąb czy brzoza.

W Nadleśnictwie Szprotawa pracują najnowocześniejsze maszyny do pozyskania i zrywki drewna – harvestery, forwardery i skidery. Są one własnością firm - zakładów usług leśnych, wykonujących prace leśne. W szprotawskich lasach nie brakuje jednak miejsc, gdzie wciąż bardziej ekonomiczne i wydajne są tradycje ręczne metody pracy – pilarką i ciągnikiem, a w szczególnie trudnych warunkach, stosuje się zrywkę konną. 

Bogactwem Nadleśnictwa są również licznie występujące grzyby. Fot. Tomasz Nowak/Fotolia

Poza realizowanym w ramach głównego użytkowania lasu pozyskaniem surowca drzewnego, prowadzone jest również tzw. użytkowanie uboczne, przeznaczone na potrzeby lokalnych mieszkańców. Głównie zalicza się tutaj choinki i stroisz świerkowy.

Incydentalnie, po uzyskaniu stosownych zezwoleń pozyskiwany jest surowiec zielarski, taki jak np. kora kruszyny.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Lasy Nadleśnictwa

Lasy Nadleśnictwa

Nadleśnictwo Szprotawa składa się z dwóch obrębów – Szprotawa i Małomice i zarządza w sumie ponad 19 tys. ha powierzchni. Lesistość obszaru wynosi zaledwie 28,2% i jest najniższa w RDLP Zielona Góra. Na lasy Nadleśnictwa składają się lasy gospodarcze, ochronne i rezerwaty.

Ukształtowanie terenu poszczególnych części Nadleśnictwa w większości się od siebie różni. Obszar obejmujący obręb Szprotawa oraz południową część obrębu Małomice posiada słabo urozmaiconą rzeźbę terenu, z kolei północna część obrębu Małomice charakteryzuje się terenami falistymi (morena czołowa), przybierającymi miejscami formę wzgórz.

Budowa geologiczna

Obszar Nadleśnictwa położony jest w zasięgu zlodowacenia Środkowopolskiego w stadiale mazowiecko-podlaskim. Dominują tu utwory geologiczne, pochodzące z okresu Trzeciorzędu i Czwartorzędu, takie jak: piaski i żwiry wodnolodowcowe, piaski i żwiry rzeczne, a także gliny zwałowe spiaszczone. Miejscami na większych powierzchniach występują lokalnie mady rzeczne – gleby powstałe w wyniku materiału naniesionego przez wodę. Większość powierzchni glebowych zajmują gleby bielicowe i rdzawe. 

Z budową geologiczną oraz glebami, ściśle związany jest świat roślinny i zwierzęcy, który składa się na paletę przeróżnych ekosystemów. 

Rodzaje siedlisk leśnych

Siedliska leśne Nadleśnictwa w większości stanowią lasy mieszane i borowe, a najmniejszą ich część zajmują lasy typu łęgowego oraz olsy. Najpopularniejszym występującym gatunkiem jest sosna, która tworzy ekosystem leśny w ponad 60%. Drugim co do częstości występowania gatunkiem jest dąb, a później olcha.

Rośliny i zwierzęta

Tutejsze lasy bogate są w różne gatunki flory i fauny, niektóre będące pod ścisłą lub częściową ochroną. Wyróżnia się ponad 20 gatunków chronionych roślin i porostów, a wśród nich: wełniankę wąskolistną, łuskiewnik różowy, goryczkę wąskolistna, naparstnicę purpurową, kosaciec żółty, widłak jałowcowaty czy brodaczkę zwyczajną. 

Lasy Nadleśnictwa Szprotawa zamieszkiwane są przez wiele chronionych gatunków zwierząt. - łabędź krzykliwy. Fot. Jerzy Wilanowski

Gromada ssaków reprezentowana jest przez: dziki, sarny, jelenie, lisy, jenoty, borsuki, kuny i zające. Lasy Nadleśnictwa Szprotawa obfitują również w cenne gatunki bezkręgowców, z których aż 9 ujętych jest w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Należą do nich: pijawka lekarska, kozioróg dębosz, jelonek rogacz. Pachnica dębowa, żagnica zielona, czerwończyk nieparek - według Księgi są to gatunki niższego zagrożenia. Poza wymienionymi chronionymi zwierzętami, w lasach Nadleśnictwa można spotkać także: pazia królowej, tygrzyka paskowanego, całą gamę biegaczy, a nawet ciołka matowego.

Poza chronionymi bezkręgowcami, występuje tutaj spora liczba płazów i gadów. Z ciekawszych zwierząt odnotowano: jaszczurkę żyworodną, gniewosza plamistego czy rzekotkę drzewną. 

Ptaki reprezentowane są przez wiele gatunków rzadkich i zagrożonych: bociana czarnego, łabędzia krzykliwego, łęczaka, sóweczkę, włochatkę i dumę Nadleśnictwa  Szprotawa – bielika.

Bielik w trakcie polowania. Fot. Bergringfoto/Fotolia

Nadleśnictwo Szprotawa na mapie.