Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu.

Największe znaczenie na stan lasu mają owady, grzyby oraz zamieszkujące las zwierzęta, dla których jest on naturalnym środowiskiem życia i zdobywania pożywienia. Ekosystem leśny kształtowany jest  zarówno przez pożyteczne dla lasu rośliny i zwierzęta, ale i mające wpływ na jego stopniową degradację. Widoczne jest to w występowaniu wyżej wymienionych zagrożeń, które zaburzają jego prawidłowe funkcjonowanie.

Soplówka jest grzybem rozwijającym się w drewnie - gatunek chroniony. Fot. Jerzy Wilanowski

Szkody biotyczne są dokonywane poprzez  masowe pojawianie się owadów, żerujących na liściach lub osłabionych drzewach.

Szkodnikiem upraw jest szeliniak sosnowiec. Zagrożenie jakie stwarza ten owad nie jest duże, lecz sporadycznie, w celach kontrolnych wykładane są pułapki klasyczne.

Szkodniki wtórne spotykane na terenie lasów Nadleśnictwa to: przypłaszczek granatek, którego zagrożenie sprawdza się poprzez zastosowanie drzew pułapkowych, opiętek dębowy czy kornik drukarz.

Do czynników biotycznych zalicza się również patogeniczne grzyby, powodujące szkody w uprawach leśnych i młodnikach. Należą do nich przede wszystkim opieńki sosnowe i huba korzeni.

W celu ograniczenia szkód powstających na skutek działań leśnej zwierzyny, stosuje się różne metody ochrony młodych sadzonek - grodzenie, osłonki, smarowanie repelentami.

Nadleśnictwo Szprotawa zaliczone jest do I kategorii zagrożenia pożarowego. Niestety ciągle występują przypadki bezmyślnego wypalania traw czy nawet celowe podpalanie drzewostanów. 

Nadleśnictwo posiada opracowany i corocznie aktualizowany „Sposób postępowania na wypadek powstawania pożaru lasu". Dokument ten zawiera zasady działania pracowników Nadleśnictwa w razie powstania pożaru oraz określa współpracę z jednostkami PSP.

W ramach edukacji lokalnej młodzieży organizowane są spotkania i konkursy ze znajomości zasad ochrony lasu przed pożarami.

Nadleśnictwo Szprotawa zaliczone jest do I kategorii zagrożenia pożarowego. Fot. Archiwum Nadleśnictwa

Poważny problem stanowi także zaśmiecanie terenów leśnych. Obserwuje się również sporadyczne przypadki kłusownictwa oraz kradzieży drewna do celów opałowych.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Historia

Historia

Nadleśnictwo Szprotawa w swoim dzisiejszym kształcie zostało utworzone Zarządzeniem Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych dnia 1 kwietnia 1993r. Do tego czasu w skład Nadleśnictwa wchodził jeszcze obręb Żagań włączony w 1976r.

Pierwsze zapiski o gospodarce leśnej pochodzą z 1430 roku. Według kroniki, miasto Szprotawa zatrudniało już w tamtych czasach leśniczego nadzorującego lasy miejskie. Lasy te zajmowały powierzchnię około 4300 ha i obejmowały południowo - wschodnią część dzisiejszego obrębu Szprotawa. Należała do nich również "Buczyna Szprotawska", która była od dawna obiektem chronionym, a w latach 30- XX wieku uzyskała status rezerwatu zajmującego powierzchnię 85,20 ha. Rezerwat w obecnym kształcie zajmuje 152,30 ha. Do dzisiaj w rezerwacie zachowały się dwa kamienie pamiątkowe, upamiętniające kolejnych Nadleśniczych lasów miejskich z XIX wieku.

Oprócz "Buczyny Szprotawskiej" istniały jeszcze dwa rezerwaty - "Wysoki Las" i "Błota nad Szprotą". Chroniony również był pomnik przyrody - dąb "Chrobry", który nosił wówczas nazwę "Wielki Dąb" ("Grosse Eiche") oraz "Buk Trębacza" ("Trompeterbuche"). 

Pozostałe lasy dzisiejszego Nadleśnictwa Szprotawa stanowiły własność majątków ziemskich i gospodarstw chłopskich. Do dziś między innymi zachowały się kamienie graniczne Heinricha von Neumana - dziewiętnastowiecznego właściciela dóbr Wiechlice i okolicy.

W dzisiejszym obrębie Małomice, leśnictwo Małomice (oddział 256) jako drzewostan zakwalifikowany jest dawny park dworski projektowany około 1872 roku przez Carla Petzolda, który uczył się i pracował u Rehdera - nadwornego ogrodnika Hermanna von Pücklera - twórcy Parku Mużakowskiego.

W latach 1862 - 1883 na powierzchni 19 ha w Sobolicach (Zöbeln) został założony park przy pałacu Kupperwolffa, który dotrwał do dzisiaj.  Decyzją wojewody Lubuskiego park przekazano do zasobów gminy Bytom Odrzański. Tym samym Nadleśnictwo Szprotawa zubożało o 8 pomników przyrody, które znajdowały się we wspomnianym parku.

Czasy współczesne

Nadleśnictwo Szprotawa powstało w 1946 roku i obejmowało teren dzisiejszego obrębu Szprotawa z powierzchnią około 8000 ha. Pierwotny podział powierzchniowy był bardzo uproszczony - jeden oddział stanowił jedno wydzielenie.

W latach 1952 - 1965 obowiązywał prowizoryczny plan urządzania lasu i dopiero w 1965 roku opracowano definitywny plan oparty o pełną taksację.

Przez lata, jakie minęły od zakończenia II wojny światowej, w Lasach Państwowych następowały liczne reorganizacje i zmiany podziałów terytorialnych, które nie ominęły również Szprotawy.

W latach 70-tych XX wieku w wyniku przeprowadzonego łączenia jednostek, utworzono duże Nadleśnictwo, które składało się z 4 obrębów (Szprotawa, Małomice, Żagań i Żuków) i obejmowało zasięgiem terytorialnym ponad 100 000 ha. Obecnie na Nadleśnictwo Szprotawa składają się dwa obręby (Szprotawa i Małomice) obejmujące około 19 tys. ha powierzchni leśnej, przy zasięgu terytorialnym rzędu 65 000 ha. Obręb Szprotawa jako część Borów Dolnośląskich tworzy praktycznie zwartą całość, natomiast obręb Małomice składa się z ponad 300 kompleksów, z czego 106 ma powierzchnię poniżej 1 ha, zaś kolejne 114 mieści się w przedziale od 1 do 5 ha. Granica polno - leśna Nadleśnictwa wynosi około 1000 km, czyli jest porównywalna z długością granicy Polski z Czechami i Słowacją.

W okresie od 1946 roku do dzisiaj Nadleśnictwem Szprotawa kierowało (wliczając obecnego) - siedmiu Nadleśniczych. Z nazwisk powszechnie znanych należy wymienić Nadleśniczego Zygmunta Patalasa (1951 - 1952), późniejszego Dyrektora Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. Nadleśnictwem Białobrzezie (przemianowanym na Żuków w 1951 r., przyłączonym do Szprotawy w 1973r.), w latach 1947 - 1951 kierował Adam Szczerba - późniejszy Naczelny Dyrektor Lasów Państwowych.