Ukształtowanie terenu poszczególnych części Nadleśnictwa w większości się od siebie różni. Obszar obejmujący obręb Szprotawa oraz południową część obrębu Małomice posiada słabo urozmaiconą rzeźbę terenu, z kolei północna część obrębu Małomice charakteryzuje się terenami falistymi (morena czołowa), przybierającymi miejscami formę wzgórz.

Budowa geologiczna

Obszar Nadleśnictwa położony jest w zasięgu zlodowacenia Środkowopolskiego w stadiale mazowiecko-podlaskim. Dominują tu utwory geologiczne, pochodzące z okresu Trzeciorzędu i Czwartorzędu, takie jak: piaski i żwiry wodnolodowcowe, piaski i żwiry rzeczne, a także gliny zwałowe spiaszczone. Miejscami na większych powierzchniach występują lokalnie mady rzeczne – gleby powstałe w wyniku materiału naniesionego przez wodę. Większość powierzchni glebowych zajmują gleby bielicowe i rdzawe. 

Z budową geologiczną oraz glebami, ściśle związany jest świat roślinny i zwierzęcy, który składa się na paletę przeróżnych ekosystemów. 

Rodzaje siedlisk leśnych

Siedliska leśne Nadleśnictwa w większości stanowią lasy mieszane i borowe, a najmniejszą ich część zajmują lasy typu łęgowego oraz olsy. Najpopularniejszym występującym gatunkiem jest sosna, która tworzy ekosystem leśny w ponad 60%. Drugim co do częstości występowania gatunkiem jest dąb, a później olcha.

Rośliny i zwierzęta

Tutejsze lasy bogate są w różne gatunki flory i fauny, niektóre będące pod ścisłą lub częściową ochroną. Wyróżnia się ponad 20 gatunków chronionych roślin i porostów, a wśród nich: wełniankę wąskolistną, łuskiewnik różowy, goryczkę wąskolistna, naparstnicę purpurową, kosaciec żółty, widłak jałowcowaty czy brodaczkę zwyczajną. 

Gromada ssaków reprezentowana jest przez: dziki, sarny, jelenie, lisy, jenoty, borsuki, kuny i zające. Lasy Nadleśnictwa Szprotawa obfitują również w cenne gatunki bezkręgowców, z których aż 9 ujętych jest w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Należą do nich: pijawka lekarska, kozioróg dębosz, jelonek rogacz. Pachnica dębowa, żagnica zielona, czerwończyk nieparek - według Księgi są to gatunki niższego zagrożenia. Poza wymienionymi chronionymi zwierzętami, w lasach Nadleśnictwa można spotkać także: pazia królowej, tygrzyka paskowanego, całą gamę biegaczy, a nawet ciołka matowego.

Poza chronionymi bezkręgowcami, występuje tutaj spora liczba płazów i gadów. Z ciekawszych zwierząt odnotowano: jaszczurkę żyworodną, gniewosza plamistego czy rzekotkę drzewną. 

Ptaki reprezentowane są przez wiele gatunków rzadkich i zagrożonych: bociana czarnego, łabędzia krzykliwego, łęczaka, sóweczkę, włochatkę i dumę Nadleśnictwa  Szprotawa – bielika.

Nadleśnictwo Szprotawa na mapie.