Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.

Przeczytaj więcej na stronie lasy.gov.pl.

Odnowienia naturalne i sztuczne

Odnowienia dzieli się na sztuczne i naturalne. Sztuczne polegają zazwyczaj na sadzeniu sadzonek lub wysiewaniu nasion przez leśników. W odnowieniach naturalnych – młode pokolenie drzew powstaje samoistnie pod osłoną drzewostanu lub niedaleko od niego. 

Odnawiając las w sposób sztuczny ważne jest, aby powierzchnia była do tego odpowiednio przystosowana. Związane jest to głównie z wymaganiami poszczególnych gatunków, które będą sadzone. Stosuje się więc:

• Odnowienie pod osłoną drzew, czyli siew lub sadzenie ma miejsce pod drzewostanem, który ma zostać poddany usunięciu,

• Odnowienie pod osłoną krzewów, mające na celu wykorzystanie ich jako osłony dla wprowadzanych gatunków drzew, wrażliwych na zmieniające się warunki atmosferyczne,

• Odnowienie na powierzchni otwartej

W 10-leciu 2001-2010 na terenie Nadleśnictwa Szprotawa odnowiono łącznie prawie 1008 ha na powierzchniach otwartych zaś pod osłoną drzewostanu – 276 ha. Naturalnie odnowiły się drzewostany na obszarze 26 ha. 

Pielęgnacja gleby i czyszczenia

W celu zapewnienia lasowi odpowiednich warunków do odnowienia naturalnego, stosuje się pewne działania polegające na przygotowaniu podłoża. Do takich prac należy miedzy innymi spulchnianie gleby pod osłoną drzewostanu w miejscach, gdzie spodziewany jest duży urodzaj nasion, a także rozluźnianie drzew, aby doprowadzać do nich odpowiednią ilość światła.

W 10-leciu 2001-2010 w Nadleśnictwie Szprotawa poddano pielęgnacji łącznie 1826,19 ha gleby. Dokonano również cięć pielęgnacyjnych, określanych jako „czyszczenie wczesne" – w okresie uprawy oraz „czyszczenie późne" – w okresie młodnika. Czyszczenie wczesne w nowo zakładanych uprawach wykonano na ponad 1552 ha, zaś czyszczenie późne – na ponad 1571 ha. Plan Urządzania Lasu na lata 2011-2020 przewiduje wykonanie zadań o porównywalnej wielkości.

Nasiennictwo i selekcja

Z hodowlą lasu wiąże się również selekcja drzew, czyli wybór drzewostanów lub pojedynczych drzew o najlepszych cechach jakościowych, zdrowotnych i przyrostowych.

W Nadleśnictwie Szprotawa podstawową bazą pozyskania  nasion do zakładania upraw są gospodarcze drzewostany nasienne. Według stanu na początek 2013 roku, zajmują one powierzchnię 192,64 ha. Główną bazę nasienną stanowią drzewostany sosnowe i dębowe.

Szkółka leśna

Na terenie Nadleśnictwa Szprotawa znajduje się również szkółka leśna o powierzchni 9,71 ha, na której prowadzi się uprawę sadzonek drzew i krzewów do około 20 gatunków. Większość z nich to podstawowe gatunki lasotwórcze, takie jak: sosna, dąb, buk, modrzew i olsza czarna.

Produkuje się tutaj średnio ok. 1,2 milionów sadzonek, a uprawa realizowana jest zarówno na potrzeby własne Nadleśnictwa, jak i dla mieszkańców regionu do zalesienia gruntów porolnych w ramach Krajowego Programu Zwiększania Lesistości Kraju.

Zasady hodowli lasu.