Wydawca treści Wydawca treści

Historia

Nadleśnictwo Szprotawa w swoim dzisiejszym kształcie zostało utworzone Zarządzeniem Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych dnia 1 kwietnia 1993r. Do tego czasu w skład Nadleśnictwa wchodził jeszcze obręb Żagań włączony w 1976r.

Pierwsze zapiski o gospodarce leśnej pochodzą z 1430 roku. Według kroniki, miasto Szprotawa zatrudniało już w tamtych czasach leśniczego nadzorującego lasy miejskie. Lasy te zajmowały powierzchnię około 4300 ha i obejmowały południowo - wschodnią część dzisiejszego obrębu Szprotawa. Należała do nich również "Buczyna Szprotawska", która była od dawna obiektem chronionym, a w latach 30- XX wieku uzyskała status rezerwatu zajmującego powierzchnię 85,20 ha. Rezerwat w obecnym kształcie zajmuje 152,30 ha. Do dzisiaj w rezerwacie zachowały się dwa kamienie pamiątkowe, upamiętniające kolejnych Nadleśniczych lasów miejskich z XIX wieku.

Oprócz "Buczyny Szprotawskiej" istniały jeszcze dwa rezerwaty - "Wysoki Las" i "Błota nad Szprotą". Chroniony również był pomnik przyrody - dąb "Chrobry", który nosił wówczas nazwę "Wielki Dąb" ("Grosse Eiche") oraz "Buk Trębacza" ("Trompeterbuche"). 

Pozostałe lasy dzisiejszego Nadleśnictwa Szprotawa stanowiły własność majątków ziemskich i gospodarstw chłopskich. Do dziś między innymi zachowały się kamienie graniczne Heinricha von Neumana - dziewiętnastowiecznego właściciela dóbr Wiechlice i okolicy.

W dzisiejszym obrębie Małomice, leśnictwo Małomice (oddział 256) jako drzewostan zakwalifikowany jest dawny park dworski projektowany około 1872 roku przez Carla Petzolda, który uczył się i pracował u Rehdera - nadwornego ogrodnika Hermanna von Pücklera - twórcy Parku Mużakowskiego.

W latach 1862 - 1883 na powierzchni 19 ha w Sobolicach (Zöbeln) został założony park przy pałacu Kupperwolffa, który dotrwał do dzisiaj.  Decyzją wojewody Lubuskiego park przekazano do zasobów gminy Bytom Odrzański. Tym samym Nadleśnictwo Szprotawa zubożało o 8 pomników przyrody, które znajdowały się we wspomnianym parku.

Czasy współczesne

Nadleśnictwo Szprotawa powstało w 1946 roku i obejmowało teren dzisiejszego obrębu Szprotawa z powierzchnią około 8000 ha. Pierwotny podział powierzchniowy był bardzo uproszczony - jeden oddział stanowił jedno wydzielenie.

W latach 1952 - 1965 obowiązywał prowizoryczny plan urządzania lasu i dopiero w 1965 roku opracowano definitywny plan oparty o pełną taksację.

Przez lata, jakie minęły od zakończenia II wojny światowej, w Lasach Państwowych następowały liczne reorganizacje i zmiany podziałów terytorialnych, które nie ominęły również Szprotawy.

W latach 70-tych XX wieku w wyniku przeprowadzonego łączenia jednostek, utworzono duże Nadleśnictwo, które składało się z 4 obrębów (Szprotawa, Małomice, Żagań i Żuków) i obejmowało zasięgiem terytorialnym ponad 100 000 ha. Obecnie na Nadleśnictwo Szprotawa składają się dwa obręby (Szprotawa i Małomice) obejmujące około 19 tys. ha powierzchni leśnej, przy zasięgu terytorialnym rzędu 65 000 ha. Obręb Szprotawa jako część Borów Dolnośląskich tworzy praktycznie zwartą całość, natomiast obręb Małomice składa się z ponad 300 kompleksów, z czego 106 ma powierzchnię poniżej 1 ha, zaś kolejne 114 mieści się w przedziale od 1 do 5 ha. Granica polno - leśna Nadleśnictwa wynosi około 1000 km, czyli jest porównywalna z długością granicy Polski z Czechami i Słowacją.

W okresie od 1946 roku do dzisiaj Nadleśnictwem Szprotawa kierowało (wliczając obecnego) - siedmiu Nadleśniczych. Z nazwisk powszechnie znanych należy wymienić Nadleśniczego Zygmunta Patalasa (1951 - 1952), późniejszego Dyrektora Instytutu Badawczego Leśnictwa w Warszawie. Nadleśnictwem Białobrzezie (przemianowanym na Żuków w 1951 r., przyłączonym do Szprotawy w 1973r.), w latach 1947 - 1951 kierował Adam Szczerba - późniejszy Naczelny Dyrektor Lasów Państwowych.


Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

„Chrobry” - Wiosna 2020

„Chrobry” - Wiosna 2020

Dąb Chrobry – jeden z najstarszych dębów w Polsce pierwszy raz od ponad 750 lat nie wypuścił liści.

Dąb Chrobry rośnie na terenie Nadleśnictwa Szprotawa w okolicy miejscowości Piotrowice. Szacuje się, że zaczął kiełkować ok. 1250 roku. Dęby słyną z tego, że potrafią przetrwać wiele. Jednak Chrobry doświadczył jeszcze więcej, oprócz tego, że przetrwał wiele wojen, uległ pożarowi. Karygodne zdarzenie, które zgotował drzewu człowiek, miało miejsce prawie 6 lat temu. Nie wiadomo, kto podłożył ogień i po co to zrobił, bo nie można znaleźć żadnej motywacji do tego czynu.


Najmłodsi bardzo często spotykają się w Piotrowicach, aby podziwiać Chrobrego (fot. Krystyna Gałczyńska)

Od tego czasu leśnicy, dzieci z przedszkoli i szkół oraz wielu dorosłych turystów kibicowało drzewu, żeby przetrwało i pokonało straty, których doznało w wyniku pożaru.


Chrobry przed pożarem w pełnej okazałości (fot. Jerzy Wilanowski, archiwum Nadleśnictwa Szprotawa)

Ogień, podłożony w spróchniałym pustym wnętrzu części odziomkowej przeniósł się bardzo szybko na całe drzewo. Chrobry płonął jak pochodnia. Pomimo szybkiej i profesjonalnej akcji gaśniczej (link), opalona została zarówno zewnętrzna strona pnia, jak i jego środkowa część.


Pożar Chrobrego - 18 listopada 2014 r. (archiwum Lasów Państwowych)

Dąb bardzo ucierpiał. Początkowo wypuszczał liście na ¼ konarów. Pozostała część została zniszczona podczas pożaru.


Kroplówka dla Chrobrego -  czerwiec 2018 r. (fot. Ewelina Fabiańczyk, RDLP w Zielonej Górze)

Nadleśnictwo Szprotawa podejmowało szereg działań, zwłaszcza w okresie suszy, w celu wzmocnienia kondycji Chrobrego. Dzięki staraniom leśników, m. in. poprzez pobranie zrzezów (ściętych pędów) i rozmnożenie wegetatywne, możliwe było wyhodowanie potomków  Chrobrego. W 2019 r. szprotawscy leśnicy, w cieniu znanego w całej Polsce pomnika przyrody, posadzili sześć potomków Dębu Chrobrego. Mamy pewność, że nasze koleje pokolenia będą utrwalać pamięć o tym wspaniałym drzewie.  


Potomkowie Chrobrego (fot. Michalina Biernat, Nadleśnictwo Szprotawa)

POLECAMY

Pomniki przyrody (link)

„Legenda Chrobrego (link)

Pożar najstarszego dębu w Polsce (link)

Spłonął Dąb Chrobry (link)

„Chrobry” powstaje z popiołów – pojawiły się pąki (link)

Chrobry nie poddaje się (link)

Chrobry źle znosi upały (link)

Dąb cały czas walczy o przetrwanie po pożarze (link)

Kroplówka dla Chrobrego – 2018 r. (link)

Dąb Chrobry – Wiosna 2019 r. (link)