Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Walory turystyczne
Walory turystyczne
Rezerwaty, stanowiące ostoję dla wielu chronionych gatunków roślin i zwierząt, ponad 750-letni pomnik przyrody, będący najstarszym drzewem w Polsce czy liczne formy ochrony przyrody, które zadziwią każdego entuzjastę natury – to tylko niektóre z walorów przyrodniczych przemawiających za odwiedzeniem terenów należących do Nadleśnictwa Szprotawa.
Nadleśnictwo Szprotawa w swoim zasięgu posiada wiele cennych przyrodniczo i kulturowo form ochrony , które powinien zobaczyć każdy, kto choć w najmniejszym stopniu interesuje się naturą. Warto zaznaczyć, że do wielu miejsc prowadzą wyznaczone szlaki przyrodnicze i ścieżki rowerowe.
Unikatem w skali kraju, który trzeba zobaczyć będąc na terenie Nadleśnictwa Szprotawa jest dąb szypułkowy „Chrobry", którego wiek szacuje się na ponad 750 lat. Ten niesamowity pomnik przyrody rośnie w niedaleko rezerwatu „Buczyna Szprotawska" w Borach Dolnośląskich, w okolicach wsi Piotrowice i swoim okazałym wyglądem wzbudza podziw i zapiera dech w piersiach.
Zobacz ciekawostki dotyczące tego dębu.
Trzeba również wspomnieć o rezerwacie przyrody „Buczyna Szprotawska", będącym największym rezerwatem podlegającym RDLP w Zielonej Górze, zamieszkiwanym przez niezwykle rzadkie zwierzę, jakim jest popielica.
Inne miejsca, które warto odwiedzić to:
- rezerwat przyrody "Annabrzeskie Wąwozy",
- zespół przyrodniczo - krajobrazowy "Park Słowiański"
- Dolinę Bobru, Wzgórza Dalkowskie, Dolinę Brzeźnicy, Dolinę Szprotawki oraz Bory Dolnośląskie, zaliczane do Obszarów chronionego krajobrazu,
- Dolinę Dolnej Kwisy, Buczynę Szprotawsko - Piotrowicką, Borowicę, Małomickie Łęgi, Stawy Przemkowskie i Bory Dolnośląskie, które są obszarami podlegającymi ochronie sieci Natura 2000,
- A ponadto Użytki ekologiczne, takie jak Sowie Bagno, Żurawie Bagno i Łabędzie Stawy.
Teren Nadleśnictwa Szprotawa posiada bardzo dobrze rozwiniętą sieć szlaków rowerowych:
- Czerwony – pomiędzy Przemkowem a Lesznem Górnym,
- Zielony – Przemków – Bytom Odrzański,
- Żółty – Szprotawa – Czerna,
- Niebieski – Przemków – Piotrowice,
- Niebieski im. Gepperta – Szprotawa – Buczek,
- Zielony – Nowa Sól – Żagań (przez Bożnów).
Przez teren Nadleśnictwa przebiegają również liczne szlaki piesze, zaproponowane przez PTTK w Żarach, łączące tematycznie zarówno zwiedzanie ciekawych miejsc ze względu na bogactwo przyrodnicze, jak i związanych z historią tego regionu. Poszczególne szlaki to:
- Szlak północny, Szprotawa – Witków, Siecieborzyce, Długie, Henryków, o długości 50 km,
- Szlak żółty Laubego, Szprotawa – Sucha Dolna – Bobrowice, o długości 17 km,
- Szlak zielony, Żagań – Rudawica – Małomice – Szprotawa, o długości 76,5 km,
- Szlak czerwony, od parkingu, od Szprotawki do rezerwatu „Buczyna Szprotawska" , o długości 1,5 km,
- Szlak granatowy, Leszno Dolne – do rezerwatu „Buczyna Szprotawska", o długości 3 km,
- Szlak czerwony, Śliwnik – stawy Bobrowickie – Bobrowice, o długości 12 km,
- Szlak żółty, Szprotawa – Zielona Góra, o długości 40 km,
- Szlak czarny, Żary – Żagań o długości 21 km.