Wydawca treści
Bezpieczna wyprawa do lasu
Wędrówka po lesie to w dzisiejszym, pełnym bodźców świecie może mieć wręcz znaczenie terapeutyczne. By tak się stało, musi być bezpieczna. Na co zwrócić uwagę, ruszając do lasu?
Naładowany telefon
Dziś, gdy niemal każdy ma w kieszeni smartfon, który lokalizuje nas w przestrzeni, przestajemy się obawiać, że gdziekolwiek zabłądzimy. Urządzenie musi jednak działać. Wybierając się w nieznany teren leśny, zadbajmy o to, by bateria była w pełni naładowana.
Telefon przyda się nie tylko do lokalizacji. Będzie niezbędny, by w razie trudnej sytuacji wezwać pomoc.
W lesie bywa różnie z zasięgiem sieci komórkowych. Jest słabszy w głębi kompleksów, w sezonie wegetacyjnym przy pełnym ulistnieniu, w zależności od pogody. Dlatego też w głębi lasu gorzej działają – albo nie działają wcale – internetowe aplikacje mapowe (Google Maps).
Sygnał GPS potrzebny do lokalizacji nie wymaga zasięgu telefonii komórkowej. Dlatego warto zainstalować aplikację mapową mBDL i mieć ze sobą wszystkie leśne mapy zawsze, niezależnie od zasięgu.
mBDL to Mobilny Bank Danych o Lasach, zasób o wiele bogatszy niż klasyczna mapa. Dzięki cyfrowym mapom poznamy wiek i gatunki drzew w konkretnych lokalizacjach. A nawet zakres prac, jakie zostały w nich zaplanowane, niezależnie od tego, czy las jest własnością państwa, gminy czy osoby prywatnej (ta informacja też tam będzie).
Od mankamentów towarzyszących elektronice wolna jest klasyczna papierowa mapa. W komplecie z kompasem ułatwi orientację i zabezpieczy przed zbędnym kluczeniem po leśnych drogach lub zabłądzeniem. Wiele nadleśnictw wydaje takie mapy.
Zgubiłem się w lesie. Jak próbować odnaleźć drogę?
Mimo możliwości, jakie daje współczesna technika, ludzie nadal gubią się w lasach. Co, gdy tak się stanie?
Przede wszystkim nie wpadajmy w panikę. Usiądź chwilę, zbierz myśli i przypomnij sobie opis terenu w którym jesteś. Warto wytężyć słuch, bo czasem słychać z daleka szum głównej drogi, pociąg lub odgłosy miasta. Wypatrywać charakterystycznych punktów terenu, jak linie wysokiego napięcia, gazociągi czy ślady użytkowania dróg – zwykle prowadzą do miejscowości lub dróg publicznych. W górach można podążać „z nurtem”, czyli iść wzdłuż potoku schodząc w dół, w ten sposób zwiększa się szansa dojścia do wioski lub drogi.
Jeśli masz działający telefon, ktokolwiek go odbierze, zada oczywiste pytanie: gdzie jesteś? Żeby odpowiedzieć coś więcej niż tylko „w ciemnym lesie”, postaraj się odnaleźć i wskazać konkretne szczegóły terenowe: ambona myśliwska, paśnik, znak lub tablica informacyjna, siatka ogrodzeniowa. Dla lokalnego leśnika to wiele mówiące szczegóły. Idealny do lokalizacji będzie słupek oddziałowy.
Lasy należące do państwa są zwykle podzielone na prostokątne oddziały. W przecięciu dróg, które są granicami oddziałów, w narożniku jednego z nich, znajdziesz kamienny słupek oddziałowy. Czarną farbą będą na nim wypisane numery oddziałów, ku którym zwracają się lica słupka. Te numery podane służbom ratunkowym czy leśnikowi pozwolą bezbłędnie zidentyfikować, gdzie jesteś. Leśnik może podpowiedzieć, w którą z dróg się skierować.
Słupek pozwoli z łatwością ustalić twoje położenie na leśnej mapie, gdzie zaznacza się oddziały. Gdy na słupku są numery czterech oddziałów, to narożnik pomiędzy dwoma najniższymi numerami wskazuje na ogół kierunek północny-zachód.
Leśnik perfekcyjnie zlokalizuje nas także na podstawie tabliczki (czerwonej w Lasach Państwowych) służącej do ewidencjonowania drewna. Znajdziemy tam dwa rzędy cyfr. Dolny to kod leśnictwa, górny – numer kolejnego stosu lub sztuki drewna. Numery są w bazie danych Lasów Państwowych, połączonej z mapą.
Natrafiłem na zakaz wstępu do lasu. Dlaczego?
Nie każdy fragment lasu jest dostępny dla turystów. Z zapisów ustawy o lasach wynika, że stale nie wolno wchodzić na obszary zagrożone erozją (najczęściej są to niebezpieczne dla ludzi osuwiska), na wszystkie uprawy leśne do 4 metrów wysokości, do ostoi zwierząt, na leśne powierzchnie doświadczalne i do drzewostanów nasiennych.
Zakazy są ustanawiane ze względu na dobro lasu bądź bezpieczeństwo ludzi. Taki charakter ma zakaz wstępu w miejscu, gdzie trwają prace leśne. To oczywiste, że nie należy go naruszać, gdy pracują maszyny i ścinane są drzewa. Znaki zakazujące wstępu ustawia się na drogach leśnych. Zakaz obowiązuje również wtedy, gdy na powierzchni nikt nie pracuje.
Zakaz wstępu może pojawić się także okresowo, wprowadzony przez nadleśniczego w związku z ogromnym zagrożeniem pożarowym, klęskami żywiołowymi (np. wiatrołomy czy okiść) oraz wykonywanymi zabiegami chemicznymi z zakresu ochrony lasu (stosowanymi wyjątkowo, gdy inne metody ochrony lasu nie przynoszą rezultatu). Takie zakazy są ustanowione w trosce o życie i zdrowie ludzi odwiedzających las i należy ich bezwzględnie przestrzegać.
Nieprzestrzeganie zakazu wstępu do lasu jest wykroczeniem, które - oprócz świadomego narażenia własnego życia i zdrowia - może być także ukarane mandatem. Tu znów warto rekomendować mBDL, który zawiera mapę zakazów wstępu do lasu.
Oczywiście ograniczenia dotyczą także obszarów chronionych, rezerwatów przyrody i parków narodowych. Tam poruszamy się po wyznaczonych szlakach.
Uwaga polowanie
Las służy rekreacji i wypoczynku, spełnia wiele rozmaitych funkcji społecznych, ale jest także jednocześnie obwodem łowieckim, gdzie mogą trwać polowania. Nie można żądać od myśliwych zaprzestania polowania, ale także myśliwi muszą tolerować i przewidzieć obecność ludzi w lesie.
W lesie polowania zbiorowe odbywają się między październikiem a styczniem, zwykle w weekendy i w ciągu dnia. Organizatorzy powinni je zgłaszać gminom. Te publikują informację o polowaniach na stronach internetowych najdalej pięć dni przed rozpoczęciem polowania. Przepisy nakazują również, by obszar, na którym odbędzie się polowanie zbiorowe oznakowywać tablicami.
Powyższe wymogi nie dotyczą polowań indywidualnych. Jednak regulamin polowań rygorystycznie określa zasady oddawania strzałów, polowania i zabezpiecza bezpieczeństwo ludzi. Myśliwi są dobrze wyszkoleni, świetnie znają teren i to zwykle oni dostosowują się do ruchu turystycznego w lesie.
Czy bać się dzikich zwierząt?
Choć bardzo małe, to bardzo niebezpieczne okazują się kleszcze. Samo ugryzienie nie jest dotkliwe, ale już konsekwencje chorób, które przenoszą mogą być niezwykle poważne. Istnieje szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Przyjmują ją regularnie wszyscy leśnicy. Rekomendujemy jej przyjmowanie wszystkim miłośnikom wędrówek w terenie i grzybobrania. Tym bardziej, że obecnie kleszcze spotykamy nie tylko w lasach, a ze względu na panujące temperatury – przez większą część roku.
Nie ma szczepionki przeciw boreliozie. Jedyny sposób to unikać ugryzień kleszczy poprzez odpowiednie ubieranie się (jak najmniej odkrytych rąk i nóg), kontrolowanie odzieży i ciała po powrocie z lasu, stosowanie odstraszających pajęczaki i owady repelentów.
W polskich lasach coraz bardziej powszechne są duże drapieżniki: wilki i niedźwiedzie. Zwierzęta same z siebie nie bywają agresywne wobec ludzi. Niebezpieczne dla ludzi stają się w sytuacjach, kiedy same poczują się zagrożone. Takie ewidentne okoliczności to penetrowanie miejsc rozrodu (nor, gawr), rozdzielenie z młodymi, zablokowanie jedynej drogi ucieczki. Może do nich dojść przy naszej całkowitej nieświadomości. Dlatego dostrzegłszy drapieżniki, lepiej obserwować je z oddali, nie zbliżając się. To samo dotyczy dzików – mogą być niebezpieczne zaniepokojone, szczególnie z młodymi czy żmij, których jad może być dla człowieka śmiertelny.
Zawsze z dużą ostrożnością należy traktować zwierzęta, które nie wykazują lęku przed człowiekiem czy sprawiające wrażenie chorych. To mogą być objawy wścieklizny. Jej przypadki zdarzają się co prawda rzadko (szczepionki przeciwko wściekliźnie rozrzuca się z samolotów), jest to jednak bardzo groźna w skutkach choroba.
Gdzie spotkać leśnika?
Leśnika terenowego najłatwiej zastać w kancelarii (biurze) leśnictwa. Każdy leśniczy na tablicy informacyjnej przed leśniczówką oraz na drzwiach kancelarii podaje informację, kiedy przyjmuje interesantów. Zwykle są to godziny przedpołudniowe. Najlepiej umówić się wcześniej telefonicznie na spotkanie.
Warto pamiętać, że leśniczy, pomimo tego, że pełni służbę dbając o las i chroniąc go przed zagrożeniami, nie pracuje całą dobę ale w wyznaczonych godzinach.
Można też zadzwonić do Straży Leśnej, która patroluje teren całego nadleśnictwa. Numery telefonów znajdują się w zakładce kontakt.
Pamiętajmy! W przypadkach zagrożenia zdrowia i życia dzwonimy na numer 112.
Najnowsze aktualności
Regulaminu korzystania z dróg leśnych
Regulaminu korzystania z dróg leśnych
Regulaminu korzystania z dróg leśnych
na terenie Nadleśnictwa Szprotawa
§ 1
Regulamin określa zasady korzystania z dróg leśnych na terenie Nadleśnictwa Szprotawa
Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 1463 z późn. zm., zwana dalej ustawą o lasach;
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.
3. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 450 z późn. zm., zwana dalej Prawo o ruchu drogowym;
4. Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych, tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. poz. 470 z późn. zm.
5. Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2019 poz. 2310 z późn. zmian.), zwane dalej rozporządzeniem Ministrów w sprawie znaków.
6. Zarządzenie nr 36 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 28 maja 2021 r. w sprawie wytycznych dotyczących korzystania z dróg leśnych, a także ich oznakowania i udostępniania dla ruchu pojazdami silnikowymi, zaprzęgowymi i motorowerami (zn. ZI.771.44.2021).
§ 2
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Szprotawa jest zarządcą dróg leśnych usytuowanych na gruntach Skarbu Państwa zarządzanych przez Nadleśnictwo, położonych w jego zasięgu administracyjnym.
§ 3
Użyte w regulaminie określenia oznaczają:
a) Zarządca drogi – Nadleśniczy Nadleśnictwa Szprotawa .
b) użytkownik – osoba korzystająca z drogi leśnej.
c) pojazd – samochód, pojazd zaprzęgowy, motocykl bądź inny środek transportu poruszający się po drogach leśnych.
§ 4
1. Stosownie do przepisów art. 29 ust. 3 ustawy o lasach na drogi leśne dopuszcza się wjazd pojazdów z osobami uprawnionymi do poruszania się po drogach leśnych.
2. Korzystanie z dróg leśnych odbywa się na podstawie niniejszego regulaminu, Prawa o ruchu drogowym, poleceń pracowników Zarządcy drogi lub osób upoważnionych na mocy tej ustawy do kierowania ruchem .
3. Poprzez wjazd na drogę leśną użytkownik wyraża zgodę i zobowiązuje się do przestrzegania ustanowionych przez Zarządcę drogi warunków przedstawionych w niniejszym regulaminie.
§ 5
1. Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o lasach, ruch pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem w lesie dozwolony jest jedynie drogami publicznymi, natomiast drogami leśnymi jest dozwolony tylko wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po tych drogach. Treść art. 29 ust. 1 ustawy o lasach nie zobowiązuje do oznakowania dróg leśnych nieudostępnionych do ruchu publicznego, zgodnie z rozporządzeniem Ministrów w sprawie znaków
2. Oznakowanie dróg leśnych, które nie są udostępniane do ruchu publicznego ograniczone będzie do miejsc, w których kierujący pojazdem może mieć wątpliwości dotyczące statusu drogi, z której korzysta, w szczególności:
a. położenia drogi leśnej w ciągu drogi publicznej;
b. łączenia i przecinania się dróg leśnych z drogami innych własności o równorzędnej konstrukcji nawierzchni;
c. zorganizowania miejsc postojowych i parkingów na terenie leśnym w bezpośrednim sąsiedztwie drogi publicznej;
d. oznakowania drogi publicznej znakami pionowymi lub poziomymi sugerującymi możliwość zjazdu z drogi publicznej na drogę leśną;
e. dróg leśnych obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym (w szczególności użytkowaniem i służebnością drogową), najmem lub dzierżawą, nieudostępnionych do ruchu publicznego
3. Drogi leśne, o których mowa w ust. 2 zostaną oznakowane tablicami informacyjnymi, TL-1, zgodnie ze wzorem przedstawionym w rozdziale 7.7 Księgi identyfikacji wizualnej Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe „Oznakowanie dróg leśnych nieudostępnionych do ruchu publicznego”.
4. Zamieszczenie adresu strony internetowej oraz kodu QR na ww. tablicy informacyjnej jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia woli Zarządcy drogi, o którym mowa w art. 60 i 61 Kodeksu cywilnego.
§ 6
Nadleśniczy Nadleśnictwa Szprotawa ustala następujące zasady korzystania z dróg leśnych:
1. Na drogach leśnych obowiązuje:
a. ograniczenie prędkości do 30 km/h (o ile znaki drogowe nie stanowią inaczej),
b. zakaz zaśmiecania terenu,
c. zakaz wyprzedzania,
d. zakaz używania sygnałów dźwiękowych,
e. zakaz wykonywania jakichkolwiek czynności związanych z obsługą techniczną pojazdu (z wyjątkiem sytuacji szczególnych, np. obsługi maszyn, urządzeń i środków transportowych podmiotów wykonujących zlecone prace),
f. zakaz niszczenia mienia zarządcy drogi.
2. W odniesieniu do dróg krzyżujących się, kierujący pojazdem, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność; w miejscach tych obowiązują zasady kolejności przejazdu jak na skrzyżowaniu równorzędnym, o ile zastosowane znaki drogowe nie wskazują inaczej.
3. Wszystkich użytkowników dróg leśnych obowiązuje zasada ograniczonego zaufania (art. 4 Prawo o ruchu drogowym – „Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania”).
§ 7
Podczas korzystania z dróg leśnych należy zachować szczególną ostrożność. Na drodze leśnej mogą wystąpić różne zagrożenia i utrudnienia w szczególności: zawężenia jezdni, niebezpieczne zakręty i spadki terenu, wyboje i nierówności nawierzchni, okresowe oblodzenia, zwierzęta leśne, ruch pojazdów specjalistycznych, inne utrudnienia i ograniczenia.
§ 8
1. Podczas korzystania z dróg leśnych i konieczności zatrzymania pojazdu, należy pozostawiać pojazd w taki sposób, aby nie utrudniać poruszania się lub nie stwarzać zagrożenia dla innych użytkowników.
2. W przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu, pojazd użytkownika, może zostać usunięty z drogi na zlecenie Zarządcy drogi.
3. Odholowany pojazd może być wydany po uiszczeniu, przez właściciela lub osobę władającą pojazdem, opłaty za odholowanie oraz opłaty za przechowanie pojazdu na parkingu strzeżonym (jeśli takowe zaistnieje), dokonanych na podstawie faktur wystawionych przez podmioty wykonujące stosowne usługi (lub faktury Zarządcy drogi).
§ 9
1. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za szkody wyrządzone użytkownikowi przez osoby trzecie.
2. Zarządca drogi nie ponosi odpowiedzialności za skutki działania siły wyższej oraz skutki nieprzestrzegania postanowień niniejszego regulaminu.
§ 10
1. Użytkownik ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone Zarządcy drogi, bądź innym użytkownikom w związku z niezastosowaniem się do niniejszego regulaminu.
2. W przypadku zdarzenia na terenie dróg leśnych, które skutkowałoby jakąkolwiek odpowiedzialnością użytkownika z tego tytułu, zobowiązany jest on przed opuszczeniem drogi leśnej do niezwłocznego poinformowania Zarządcy drogi o tym fakcie i złożenia w formie pisemnej stosownego oświadczenia.
§ 11
W przypadku kolizji i wypadków drogowych powstałych na terenie dróg leśnych obowiązują zasady określone w Prawie o ruchu drogowym.
§ 12
Regulamin wchodzi w życie z dniem 21.06.2021r. na podstawie zarządzenia nr 30/2021 Nadleśniczego Nadleśnictwa Szprotawa z dnia 21.06.2021r.
[1] Art. 29 ust. 3 ustawy o lasach stanowi, że przepisy ust. 1 oraz art. 26 ust. 2 i 3, a także art. 28, nie dotyczą wykonujących czynności służbowe lub gospodarcze: 1) pracowników nadleśnictw; 2) osób nadzorujących gospodarkę leśną oraz kontrolujących jednostki organizacyjne Lasów Państwowych; 3) osób zwalczających pożary oraz ratujących życie lub zdrowie ludzkie; 4) funkcjonariuszy Straży Granicznej chroniących granicę państwową oraz funkcjonariuszy innych organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny; 5) osób wykonujących czynności z zakresu gospodarki łowieckiej oraz właścicieli pasiek zlokalizowanych na obszarach leśnych; 6) właścicieli lasów we własnych lasach; 7) osób użytkujących grunty rolne położone wśród lasów; 8) pracowników leśnych jednostek naukowych, instytutów badawczych i doświadczalnych, w związku z wykonywaniem badań naukowych i doświadczeń z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody; 9) wojewódzkich konserwatorów przyrody oraz pracowników Służb Parków Krajobrazowych; 10) osób sporządzających plany urządzenia lasu, uproszczone plany urządzenia lasu lub inwentaryzację stanu lasu, o której mowa w art. 19 ust. 3.
[2] Art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie kierowania ruchem drogowym (Dziennik Ustaw nr 123, poz. 840)
